U schyłku dziewiętnastego i na początku dwudziestego wieku na terenie dzisiejszego pogórza sudeckiego rozpoczął się szybki rozwój ruchu turystycznego. Wokół Wlenia powstawały szlaki, ścieżki turystyczne i punkty widokowe. W tym też okresie na zamku Lenno przeprowadzono pierwsze prace konserwatorskie, mające na celu udostępnienie budowli coraz liczniej przybywającym turystom. Wokół zamku wytyczono ścieżki, w murze od strony Wlenia powstał otwór wejściowy, wykonano schody na wieżę, oraz taras widokowy. Zamek wraz z wybudowaną w 1912 roku zaporą w Pilchowicach stał się jedna z atrakcji turystycznych regionu. Ruiny w niemal niezmienionej postaci przetrwały okres powojenny. Wykonywano jedynie doraźne prace konserwatorskie mające zapobiec degradacji obiektu. Na przełomie lat 80 i 90 ubiegłego wieku przeprowadzono kompleksowe badania archeologiczne, odsłaniając zachowane mury dawnych zabudowań. Po zakończeniu prac tylko częściowo zabezpieczono odkryte budowle.

Zamek Górny przed rozpoczęciem prac wykopaliskowych. Zdjęcie wykonano z nieistniejącego pomieszczenia które uległo zawaleniu pod koniec lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku.

W 2005 zespół w naukowców: Dr hab. inż. arch. Małgorzata Chorowska, mgr inż. arch. Łukasz Magdziarz oraz prof. dr hab. inż. arch. Jerzy Rozpędowski opracował całościową koncepcję rewaloryzacji ruin zamku oraz jego zagospodarowania turystycznego. Obejmowała ona między innymi:

  • nadanie ruinie zamku funkcji ekspozycyjnej wraz z właściwymi zabezpieczeniami,
  • przywrócenie niektórych dachów zamku górnego, stanowiących nawiązanie bryłą do najcenniejszych i najbardziej charakterystycznych jego obiektów (domu romańskiego, kaplicy, kuchni),
  • rekonstrukcja bryły kaplicy romańskiej i adaptacja jej na lapidarium,
  • rekonstrukcja fragmentu ganku obronnego i kładki prowadzącej do dawnego wejścia na wieże ostatecznej obrony,
  • rekonstrukcja zwieńczenia wieży ostatecznej obrony.

Obszar zamku górnego otrzymałby funkcję muzealno-turystyczną. Aby uczytelnić nieistniejące bryły budynków, zaproponowano przywrócenie sylwecie górnego zamku niektórych dachów, stanowiących nawiązanie bryłą do najcenniejszych i najbardziej charakterystycznych jego obiektów (domu romańskiemu, kaplicy, bergfriedu i kuchni). Dachy te, oglądane przez zwiedzających z zewnątrz, miałyby na celu przywołanie skojarzeń z dawną sylwetą zamku.

W opracowaniu uwzględniono infrastrukturę turystyczną w postaci parkingów pomieszczeń socjalnych i małej gastronomi.

Koncepcja opracowana w 2005 roku nie doczekała się realizacji. W kwietniu 2006 roku doszło do katastrofy budowlanej. Osunęła się część muru obwodowego. Teren zamku został praktycznie zamknięty dla turystów.

Ściana przed zawaleniem. W opracowaniu szczególna uwagę zwracano na „malowniczość” ruin oraz ograniczenie do niezbędnego minimum zabiegów konserwatorskich.

W kwietniu 2006 doszło do katastrofy budowlanej. osunęła się południowo – zachodnia ściana Zamku Wysokiego.

Odbudowa ściany. Rok 2010.

Dopiero w 2009 roku pozyskano niezbędne środki i przystąpiono do odbudowy. Prace zakończono w 2018 roku. Obecnie zamek górny jest udostępniony zwiedzającym. 


ANDRZEJ JAŚKIEWICZ

Na podstawie: PROGRAM REWALORYZACJI ZAMKU WLEŃ Dr hab. inż. arch. MałgorzataChorowska mgr inż. arch. Łukasz Magdziarz prof. dr hab. inż. arch.Jerzy Rozpędowski